Aşure günü ve gecesi
Aşûre günü ve gecesinin önemi nedir?
Muharrem
ayının onuncu günü Aşûre günüdür. Muharrem ayı, Kur'an-ı kerimde,
kıymet verilen dört aydan biridir. Muharremin birinci günü oruç tutmak, o
senenin tamamını oruç tutmak gibi faziletlidir. Bir hadis-i şerif meali
şöyledir:
(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Muharrem ayında tutulan oruçtur.) [Müslim]
Bu
ayın en kıymetli gecesi de Aşûre gecesidir. Allahü teâlâ, birçok
duaları Aşûre günü kabul etmiştir. Hazret-i Âdem'in tevbesinin kabul
olması, Hazret-i Nuh'un tufandan kurtulması, Hazret-i Yunus'un balığın
karnından çıkması, Hazret-i İbrahim'in ateşte yanmaması, Hazret-i
İdris'in canlı olarak göğe çıkarılması, Hazret-i Yakub'un oğlu Hazret-i
Yusuf'a kavuşması, Hazret-i Yusuf'un kuyudan çıkması, Hazret-i Eyyüb'ün
hastalıktan kurtulması, Hazret-i Musa'nın Kızıldeniz'i geçmesi, Hazret-i
İsa'nın doğumu ve ölümden kurtulup, diri olarak göğe çıkarılması Aşûre
günü oldu.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Aşure günü Nuh
aleyhisselamın gemisi, Cudi dağına indirildi. O gün Nuh ve yanındakiler,
Allahü teâlâya şükür için oruçlu idiler. Hayvanlar da hiç bir şey
yememişti. Allahü teâlâ denizi, beni İsrail için, aşure günü yardı. Yine
Aşure günü Allahü teâlâ Adem aleyhisselamın ve Yunus aleyhisselamın
kavminin tevbesini kabul etti. İbrahim aleyhisselam da o gün doğdu.) [Taberani]
Öteden
beri Kureyş de, Resulullah da Aşure günü oruç tutardı. Medine’ye
gelince de yine o gün oruç tuttu ve tutulmasını emretti.
(Buhari, Müslim, Tirmizi, Ebu Davud)Medine’de aşure günü oruç tutan Peygamber efendimiz, Yahudilerin de oruç tuttuklarını gördü.
(Niye oruç tutuyorsunuz?)
diye sordu. Onlar da, (Allah’ın İsrail oğullarını düşmanından
kurtardığı bir gündür, Musa bu günde oruç tuttuğu için) dediler.
Resulullah efendimiz de, Müslümanların bugün oruç tutmalarının sebebini
anlatmak için,
(Ben Musa aleyhisselama sizden daha layıkım) buyurdu. (Buhari, Müslim, Ebu Davud)
Aşûre günü yapılması iyi olan işler:1- Aşûre günü oruç tutmak sünnettir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Aşûre günü oruç tutanın, bir yıllık günahları affolur.) [Müslim, Tirmizî, İ. Ahmed, Taberanî]
(Aşurenin
faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler,
peygamberler, şehidler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur.) [Şir’a]
(Aşûre günü bir gün önce, bir gün sonra da tutarak, Yahudilere muhalefet edin!) [İ. Ahmed] [Yalnız Aşûre günü oruç tutmak mekruhtur. Bir gün öncesi veya bir gün sonrası ile tutmalı!]
Peygamber efendimiz bir gün öğleye doğru buyurdu ki:
(Herkese
duyurun! Bugün bir şey yiyen, akşama kadar yemesin, oruçlu gibi dursun!
Bir şey yemeyen de oruç tutsun! Çünkü bugün Aşure günüdür.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud]
Peygamber
efendimiz, bugün bir hurmayı mübarek ağzında ıslatıp çocukların ağzına
verirdi. Çocuklar, Resulullahın mucizesi olarak akşama kadar bir şey
yiyip içmezlerdi. Bugün bazı hayvanların bile bir şey yemediği
bildirilmiştir. Bir avcı, Aşure günü, bir geyik yakaladı. Geyik,
yavrularını emzirip akşamdan sonra dönmek üzere, avcının izin vermesi
için, Resulullah efendimizden, şefaat istedi. Avcı, geyiğin akşama
kalmadan hemen gelmesini isteyince, geyik, (Bugün Aşure günüdür. Bugünün
hürmetine yavrularımızı emzirmeyiz. Onun için akşamdan sonra gelmek
için izin istedim) dedi. Bunu duyan avcı, geyiği Resulullaha hediye
etti. O da, geyiği serbest bıraktı.
2- Sıla-i rahim
yapmalı. Yani salih akrabayı ziyaret edip, hediye ile veya çeşitli
yardım ile gönüllerini almalı. Hadis-i şerifte,
(Sıla-i rahmi terk eden, Aşure günü akrabasını ziyaret ederse, Yahya ve İsa’nın sevabı kadar ecre kavuşur) buyuruldu. (Şir’a)
3- Sadaka vermek sünnettir, ibadettir. Hadis-i şerifte,
(Aşûre günü, zerre kadar sadaka veren, Uhud Dağı kadar sevaba kavuşur) buyuruldu. (Şir'a)
(Bugün
ibadettir) diye Aşûre pişirmek günahtır. Aşûrenin bugüne mahsus ibadet
olmadığını bilerek, bugün Aşûre veya başka tatlı yapmak günah olmaz,
sevab olur. Bu inceliği iyi anlamalı. Tedavi niyetiyle sürme çeken bugün
de sürmelenebilir. Hadis-i şerifte,
(Aşûre günü ismidle sürmelenen, göz ağrısı görmez) buyuruldu. (Hâkim)
4- Çok selam vermeli. Hadis-i şerifte,
(Aşûre günü on Müslümana selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur) buyuruldu. (Şir'a)
5- Çoluk çocuğunu sevindirmeli! Hadis-i şerifte,
(Aşûre günü, aile efradının nafakasını geniş tutanın, bütün yıl nafakası geniş olur) buyuruldu. (Beyhekî)
6- Gusletmeli. Hadis-i şerifte,
(Aşûre günü gusleden mümin, günahlardan temizlenir)
buyuruldu. (Şir'a) [Bu sevaplar, itikadı düzgün olan, namaz kılan ve
haramlardan kaçan mümin içindir. Bunlara riayet etmeyen kimse, Aşure
günü, bir değil, defalarca gusletse, günahları affolmaz.]
7- İlim öğrenmeli! Hadis-i şerifte,
(Aşure günü, ilim öğrenilen veya Allahü teâlâyı zikredilen bir yerde, biraz oturan, Cennete girer) buyuruldu. Bu gece ilim olarak, ehl-i sünnete uygun bir kitap, [mesela
İslam Ahlakı veya
Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye] okumalıdır. Ayrıca Kur’an-ı kerim okumalı, kazası olan kaza namazı kılmalı. (Şir’a)
Hazret-i Hüseyin,
10 Muharremde şehid edildi. O yüce imamın şehid edilmesi, elbette bütün
müslümanlar için büyük musibet ve üzüntüdür. Hazret-i Ömer, Hazret-i
Osman, Hazret-i Ali ve Hazret-i Hamza’nın şehid edilmeleri de, böyle
büyük musibet ve üzüntüdür. Fakat, Peygamber efendimiz, Hazret-i
Hamza’nın şehid edildiği günün yıldönümlerinde matem [yas] tutmadı.
Matem tutmayı da emretmedi. Matem yasak olmasaydı, herkesten önce
Peygamber efendimizin ölümü için matem tutulurdu. Hadis-i şeriflerde
buyuruldu ki:
(Matem tutan, ölmeden tevbe etmezse, kıyamette şiddetli azap görür.) [Müslim]
(İki şey vardır ki, insanı küfre sürükler. Birincisi, birinin soyuna sövmek, ikincisi, ölü için matem tutmaktır.) [Müslim]
Hicri yılbaşında okunan bu dua, Aşure günü de okunabilir:
(Elhamdülillâhi
Rabbil-âlemîn. Vessalâtü vesselâmü alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ
âlihî ve sahbihî ecmaîn. Allahümme entel-ebediyyü'l-kadîm,
el-hayyül-kerîm, el-hannân, el-mennân. Ve hâzihî senetün cedîdetün.
Es'elüke fîhe'l-ısmete mineşşeytânirracîm, vel avne alâ
hâzihin-nefsil-emmâreti bissûi vel-iştiğâle bimâ yukarribünî ileyke, yâ
zel-celâli vel-ikrâm, birahmetike yâ erhamerrâhimîn. Ve sallallâhu ve
selleme alâ seyyidinâ ve nebiyyinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve sahbihî ve
ehl-i beytihî ecmaîn.)
